ISO Irrelevance (lub ISO Invariance) to cecha niektórych aparatów fotograficznych, która oznacza, że podniesienie wartości ISO w aparacie nie wpływa znacząco na jakość obrazu w porównaniu do podbicia jasności w postprodukcji. Innymi słowy, jeśli wykonasz zdjęcie w niskim ISO i rozjaśnisz je później w programie do edycji, uzyskasz podobny efekt, jak gdybyś od razu podniósł ISO w aparacie.
Jak to działa?
W tradycyjnych matrycach fotograficznych podbicie ISO wzmacnia sygnał z matrycy, ale też jednocześnie zwiększa szumy. Jednak w nowoczesnych sensorach o wysokim zakresie dynamicznym (np. w niektórych pełnoklatkowych aparatach), podnoszenie ISO często nie wpływa na stosunek sygnału do szumu tak bardzo, jak kiedyś.
Kiedy ma to znaczenie?
Fotografia nocna i krajobrazowa – Możesz fotografować na niskim ISO i później rozjaśnić zdjęcie w postprodukcji, jeśli Twój aparat dobrze znosi takie operacje.
Zachowanie detali w jasnych partiach obrazu – Jeśli scena ma duży zakres dynamiczny, lepiej fotografować na niskim ISO, aby uniknąć przepaleń w światłach i później podnieść ekspozycję w cieniach.
Zastosowanie w trybie manualnym – Możesz bezpiecznie ustawić najniższe ISO i odpowiednią ekspozycję, a później dopasować jasność w postprodukcji.
Czy wszystkie aparaty mają ISO Irrelevance?
Nie. Niektóre starsze sensory generują więcej szumu, gdy rozjaśniasz cienie w postprodukcji. W aparatach z mniejszym zakresem dynamicznym podbicie ISO w aparacie może być lepszym wyborem, ponieważ ogranicza cyfrowy szum.
Jak sprawdzić czy mój aparat ma ISO Irrelevance?
Aby sprawdzić, jak ISO Irrelevance działa w Twoim aparacie, możesz wykonać kilka testów samodzielnie lub skorzystać z dostępnych zasobów online.
Sposoby sprawdzenia ISO Irrelevance:
1️⃣ Test własny – Najlepszy sposób na sprawdzenie, jak Twój aparat reaguje na zmianę ISO:
Ustaw tryb manualny i wykonaj dwa zdjęcia tej samej sceny:
Pierwsze z poprawną ekspozycją przy wyższym ISO (np. ISO 3200).
Drugie z niskim ISO (np. ISO 100) i odpowiednio dłuższym czasem naświetlania lub niedoświetlone o kilka stopni EV.
Następnie w postprodukcji (np. w Lightroomie) rozjaśnij drugie zdjęcie do poziomu pierwszego.
Porównaj poziom szumów i szczegółowość – jeśli różnice są minimalne, Twój aparat ma wysoką ISO Irrelevance.
2️⃣ Serwisy testujące aparaty – Niektóre strony oferują szczegółowe testy sensorów, np.:
📊 DXOMark – porównania zakresu dynamicznego i poziomu szumów.
📷 Photonstophotos – wykresy "Photographic Dynamic Range" pokazujące zależność ISO i szumów.
🎥 DPReview – testy aparatów i porównania ISO.
3️⃣ Fora i grupy fotograficzne – Możesz sprawdzić doświadczenia innych fotografów z tym samym modelem aparatu.
Canon R6 Mark II ma ISO irrelevance = 800. Tutaj zdjęcie wykonane na ISO 800 i rozjaśnione o 3,5 EV
ISO 800 zdjęcie bez rosjaśniania
ISO 800 po rozjaśnieniu o 2 EV
PODSUMOWANIE
ISO irrelevance oznacza, że jakość obrazu pozostaje niemal taka sama, niezależnie od tego, czy zwiększysz ISO w aparacie, czy rozjaśnisz zdjęcie w postprodukcji. Dzięki temu możesz fotografować na niższym ISO, aby uniknąć przepaleń, a następnie rozjaśnić cienie bez znaczącego wzrostu szumów. To szczególnie przydatne w fotografii nocnej i krajobrazowej, dając większą elastyczność w edycji i zarządzaniu ekspozycją
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami i ciekawostkami to zapraszam do zapisania się do mojego newslettera.
